เป้าหมายของเราคือจุดเริ่มต้นของประเด็นที่เกี่ยวข้องกับระบบทุนนิยมที่จะตรวจสอบการปฏิบัติตามกฎการควบคุมอำนาจเหนือตัวมนุษย์ และรูปแบบการพัฒนาไปสู่การต่อสู้เพื่อความเป็นมนุษย์ของเหล่ากรรมาชีพ และเหล่าผู้ไร้สิทธิ์ไร้เสียงในสังคม
Din Deng (ဒင်းဒန်) ကတော့ ထိုင်းနိုင့်ငံနှင့်အနီးတဝိုက်ဒေသတွင်းက ဘာသာပြန်ဆိုသူများ၊ စာရေးသူများနှင့် အတွေးအခေါ်ပညာရှင်များ နှင့် အတူဖွဲ့စည်းထားသော ဘက်မလိုက်သည့် စုပေါင်းရပ်ဝန်းတခုဖြစ်သည်။ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည့် တော်လှန်တိုက်ပွဲများကို ပြန်လည်နားလည်စေဖို့ရာရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်သည်။
We aim to explore post-capitalism, post-imperialism, self-determination and progressive ecology, reshaping our understanding of proletarian and subaltern struggles in the fight for dignity. Decoding the neo-mandala; the semi-sakdina, the semi-capitalist & the semi-colonial.
ในแต่ละสัปดาห์ เราจะเผยแพร่จดหมายข่าวจากพันธมิตรของเรา “ไตรทวีป: สถาบันวิจัยทางสังคม (The Tricontinental: Institute for Social Research)” ซึ่งนำเสนอการวิเคราะห์ที่เฉียบคมเกี่ยวกับพัฒนาการร่วมสมัย รวมถึงการต่อสู้ในที่ต่างๆ และความขัดแย้งในยุคสมัยปัจจุบัน นอกจากนี้ ยังเผยแพร่ไฮไลท์สื่อสิ่งพิมพ์ที่เพิ่งเปิดตัว และเปิดโอกาสให้ผู้อ่านได้ทำความรู้จักกับงานของนักคิดฝ่ายซ้ายและสถาบันวิจัยจากทั่วทุกมุมโลก
เฝ้ารอจิตวิญญาณแห่งบันดุงที่กลับมาในรูปใหม่ — จดหมายข่าวฉบับที่ 16 (2025)
ทุกวันนี้ หลังจากผ่านความชะงักงันมาหลายทศวรรษ เราเริ่มเห็นการเติบโตของสิ่งที่เราเรียกว่า “อารมณ์ใหม่” (new mood) ที่กำลังก่อตัวขึ้นในโลกใต้ (Global South)
ประวัติศาสตร์ที่ไม่ถูกเล่า – ค่ายกักกันบูเคนวัลด์ถูกปลดปล่อยโดยการลุกฮือของนักโทษคอมมิวนิสต์: จดหมายข่าวฉบับที่ 15 (2025)
ค่ายกักกันบูเคนวัลด์ (Buchenwald) เป็นหนึ่งในค่ายกักกันที่ใหญ่ที่สุดในนาซีเยอรมนี ก่อตั้งในปี ค.ศ. 1937 ใกล้เมืองไวมาร์ นักโทษในค่ายต้องทนรับสภาพอันโหดร้าย ทั้งการบังคับใช้แรงงาน การขาดอาหาร และการทารุณกรรม
อองเดร บลูแวง (Andrée Blouin) คือนักปฏิวัติแพน-แอฟริกันในแบบที่เราเชื่อมั่น: จดหมายข่าวฉบับที่สิบสี่ (2025)
แพน-แอฟริกัน (Pan-Africanism) คือแนวคิดและขบวนการฝ่ายซ้ายที่มุ่งรวมพลังของชาวแอฟริกันทั่วโลกเพื่อต่อต้านจักรวรรดินิยม ทุนนิยมโลก และการเหยียดผิว โดยเชื่อว่าการปลดปล่อยแอฟริกาจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อมีความสามัคคีระดับทวีป มีเอกราชทางการเมือง เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ถึง...
ทำไมเราต้อง PC ? เมื่อทุกคุณค่าทางสังคมนั้นมีค่าเสมอกัน
ดังนั้น เมื่อมองย้อนกลับมาในความเป็นเสรีนิยมอันเป็นบ่อเกิดของการ PC โดยเสรีนิยมนั้น ได้สถาปนาความเท่าเทียมกันของทุกคุณค่าทางสังคม (value) ที่เป็นส่วนหนึ่งของความหลากหลายทางวัฒนธรรม (multiculturalism) ความเท่าเทียมกันหรือการนำเอาทุกคุณค่า หรือทุกวัฒนธรรมมาวางไว้อยู่บนระนาบเดียวกันก็เป็นไปเพื่อความเท่าเทียมและให้เกียรติทุก ๆ คุณค่า แต่ทว่า ปัญหาของเสรีนิยมเองก็กลับมาที่ความอดทนอดกลั้น ที่มีปัญหาเอง…
เผด็จการฟาสซิสต์ยุโรปแบบไทย ๆ
ด้วยคำสั่งปรับเปลี่ยนวัฒนธรรม รัฐนิยม 12 ข้อได้ถูกประกาศใช้ ซึ่งคำสั่งนี้ประกอบด้วยทั้ง เรื่องการแต่งกายของประชาชนชาวไทย เรื่องภาษาและหนังสือไทยกับหน้าที่พลเมืองดี รวมไปถึงเรื่องกิจวัตรประจำวันว่าควรกินหรือนอนอย่างไรเวลาเท่าใด ซึ่งในเมื่อก่อนนั้นถือว่าเป็นเรื่องแปลกใหม่ ทั้งข้อต่าง ๆ ในประกาศฉบับนี้ใช้บังคับกับทุกสิ่งเท่าที่จะเป็นไปได้ ด้วยเป้าหมายเพื่อสร้างนิยามความเป็นไทยของตัวเองและเผยแพร่ความเป็นไทยไปทั่วแผ่นดิน
Thai Imperialism and Colonisation
An examination of Thailand’s internal ‘auto-imperialism’, how the state works to capture populations on the fringes of the kingdom and put them to use for the nation’s imperial core. Exploring the roots, history and present-day effects of Thai ‘auto-imperialism’.
Euro-Fascism with Thai Characteristics
In the 1930s, Thailand began a project of mass homogeneity based on western Euro-Fascism. This project was refined by the monarchy in the 1950s, leading to a reactionary consensus lasting a half-century. However, many elements in the recent protest movement, so far, fail to recognise their own deep-seated Euro-fascist tendencies when challenging the contemporary Thai state.
ဖမ်မန်နစ် လူတန်းစားတိုက်ပွဲ
“လူတန်းစားဆိုတာ မာ့စ်အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုတဲ့ means of production (ကုန်ထုတ်လုပ်မှုမှာ လိုအပ်တဲ့ ကိရိယာ၊ ကုန်ကြမ်း၊ လုပ်အား) နဲ့ ဆက်နွယ်မှုတစ်ခုဆိုတာထက် ပိုပါတယ်။ လူတန်းစားလို့ဆိုလိုက်ရင် ပြုမူနေထိုင်ပုံတွေ၊ အခြေခံအတွေးအခေါ်တွေ၊ ဘယ်လိုနေရမယ်လို့ သင်ကြားခံရတာတွေ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ရော တခြားသူတွေအပေါ်မှာပါ ထားရှိတဲ့ မျှော်လင့်ခြင်းတွေ၊ ကိုယ်ပုံဖော်ထားတဲ့အနာဂတ်၊ ပြဿနာတွေကို ဘယ်လိုနားလည်ပြီး ဘယ်ပုံဖြေရှင်းမှာလဲ နဲ့ ဘယ်လိုတွေးခေါ်၊ ခံစား၊ လုပ်ဆောင်သလဲ စတာတွေ အကုန်ပါဝင်ပါတယ်”
บทความล่าสุด – Recent Stories
ยกเลิก RIMPAC
RIMPAC ซึ่งเป็นการฝึกซ้อมรบทางทะเลระหว่างประเทศที่ใหญ่ที่สุดในโลก จัดขึ้นโดยกองทัพเรือสหรัฐฯ โดยมีประเทศผู้เข้าร่วม 29 ประเทศ รวมทั้งไทยและอิสราเอล RIMPAC อำพรางตัวเป็นความพยายามที่จะสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศต่างๆ เพื่อพัฒนาความมั่นคงทางทะเลและการทำงานร่วมกัน แต่ทว่า จุดประสงค์ที่แท้จริงคือเพื่อยืนยันการครอบงำของจักรวรรดินิยมตะวันตกเหนือภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกภายใต้หน้ากากของความร่วมมือทางทหาร
Cancel RIMPAC
RIMPAC, the world’s largest international maritime warfare exercise, is hosted by the U.S. Navy with 29 participant countries, including Thailand and Israel. RIMPAC masquerades as a cooperative effort among nations to enhance maritime security and interoperability. However, its true purpose is to assert Western imperialist dominance over the Asia-Pacific region under the guise of military cooperation.
![The Labour of Love [EN/TH]](https://dindeng.com/wp-content/uploads/2024/02/WhatsApp-Image-2024-02-14-at-09.11.56-400x250.jpeg)
The Labour of Love [EN/TH]
The search for love, dating, is often described as a marketplace, another market where commodities are bought, sold and traded. Love, then, becomes just another commodity to be fetishised. How can we find love under the capitalist patriarchal system and more importantly how can that love ever be reciprocal?
การออกเดท การตามหารักมักถูกนิยามว่าเหมือนเป็นตลาด สถานที่อีกแห่งที่มีสินค้าให้ซื้อ ขาย แลกเปลี่ยน ความรักนั้นกลายเป็นสินค้าอีกชิ้นให้ใคร่หา แต่เราจะหาความรักภายใต้ระบบทุนนิยมชายเป็นใหญ่ได้อย่างไร หนักกว่านั้น ความรักที่เรามีจะเอื้อต่อกันและกันได้อย่างไร?
กรรมสิทธิ์ส่วนบุคคล
การทำความเข้าใจแนวคิดของ “กรรมสิทธิ์ส่วนบุคคล” (Private Property) มีความสำคัญอย่างมากในการทำความเข้าใจเพื่อก้าวข้าม “ทุนนิยม” เนื่องจากแก่นสารของทุนนิยมนั้นผูกติดอยู่กับแนวคิดของกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคล จะเห็นได้ว่า “ชนชั้นผู้เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์” (นายทุน) ล้วนใช้ชีวิตอยู่ได้โดยรายได้จากการทำงานของชนชั้นแรงงาน เพียงเพราะนายทุนเหล่านี้มี “ความเป็นเจ้าของในกรรมสิทธิ์”
แนะนำรัฐสวัสดิการ
เราทุกคนอาจเห็นตรงกันว่า รัฐสวัสดิการยกระดับความเป็นอยู่ของแรงงานให้ดียิ่งขึ้น แต่ก็มีคนไม่น้อยเช่นกันที่แย้งว่า สวัสดิการถูกใช้เป็นสินบนเพื่อเหนี่ยวรั้งแรงงานมิให้ก่อการปฏิวัติที่ใหญ่กว่านั้น หรือกล่าวอย่างง่ายก็คือ สวัสดิการไม่ใช่แนวคิดแบบคอมมิวนิสต์
ทฤษฎีและการปฏิบัติ
ปัญหาเรื่องทฤษฎีและการปฏิบัติเป็นปัญหาที่สำคัญมากในหมู่ฝ่ายซ้าย นักสังคมนิยมจะพยายามทำความเข้าใจสังคมก่อนที่จะลงมือสร้างความเปลี่ยนแปลง ทฤษฎีคือการต่อยอดความเข้าใจว่าสิ่งต่าง ๆ รอบตัวเรามีพลวัตอย่างไร โดยเฉพาะในระดับสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ในทางกลับกัน การปฏิบัติคือการกระทำไม่ว่าจะในรูปแบบใดก็ตามที่สร้างผลกระทบต่อสิ่งรอบข้าง ซึ่งจะอิงมาจากทฤษฎีหรือไม่ก็ได้
พระปฏิวัติชาวไอริชในพม่า
อนาคตที่ถูกหลงลืมของสากลนิยมต้านอาณานิคม : เรื่องราวสุดพิศวงของนักเคลื่อนไหวชาวพุทธเชื้อสายไอริช ผู้ต่อต้านอาณานิคมในยุคที่จักรวรรดิรุ่งเรืองในเอเชีย เผยให้เห็นธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลงของสังคมอย่างขุดรากถอนโคน ซึ่งไม่ได้เกิดขึ้นอย่างเป็นเส้นตรง
In Remembrance of Kru Krong Chandavong
May is our month of memory. Beginning with International Workers’ Day, it marches past several anniversaries—the gunning down of Jit Phumisak on the 5th, the Rajprasong crackdown on Red Shirt protesters in mid-May, the 2014 coup on the 22th—only to end with the anniversary of the execution of schoolteacher-turned-politician Krong Chandavong in 1961 on the orders of Field Marshal Sarit Thanarat. Here, a poetic ode to Chandavong is translated on the anniversary of his death.
Jit Phumisak, a Eulogy
Jit Phumisak became the first to truly expose Thai history, to lay it bare for what it really was, and inspire a radical attempt to restructure the kingdom, sometimes referred to as the Che Guevara of Thailand, Jit’s legacy as a folk hero of the working class lives on today.
February Revolution Burma & The Road Forward
A protest organiser in Burma reflects on the current crisis following the February 1st coup. Examining the road that led there, the state of Burma’s “Military Bureaucratic Capitalist System” and the future of the movement.
No Sweat
In the late ’90s, the horrors of sweatshops became a focal point of concern in the global North. However, in the past two decades, they’ve faded from public attention. We spoke to No Sweat, a campaign to abolish sweatshops, about labour organising, campaigning, consumer culture and approaches to tackling the global North-South wealth divide.
เสรีภาพที่ลิเบอร์รัลไทยต้องการ
Gabriel Ernst & Foxmean คุณรู้สึกและใช้เสรีภาพในการพูดอย่างไรบ้าง? เดือนพฤษภาคมปี้นี้ (2562) ธนาธรเขียนสเตตัสบนเพจเฟสบุ๊คว่า "[...]ผมขอเรียกร้องให้ประชาชนทุกคน อย่ายอมแพ้ต่อความอยุติธรรม และขอให้ร่วมมือต่อสู้เพื่อความถูกต้อง...
To Stop Smog Pollution: Empower the Farmers
During the past two decades, the north of Thailand has been turned into a corn factory farm, pouring toxic smog into the sky. Government, business and environmental groups offer few solutions. The only way to free us from this poison cloud is to empower farmers, to give them more autonomy and bargaining power against monopolies in the agricultural industry.
เราต้องทวงคืนอำนาจชาวนา ถ้าอยากแก้ปัญหาฝุ่นควัน
เป็นเวลากว่า 2 ทศวรรษที่ภาคเหนือของประเทศไทยถูกเปลี่ยนเป็นโรงงานไร่ข้าวโพด จนทำให้เผชิญกับควันพิษที่ถูกปล่อยออกมาท่วมท้องฟ้า ในทางกลับกัน ภาครัฐ ภาคธุรกิจ และองค์กรด้านสิ่งแวดล้อมกลับเสนอทางออกเพียงน้อยนิด หนทางเดียวที่จะแก้ปัญหาหมอกควันนี้ได้ คือการทวงคืนอำนาจของเกษตรกร เพื่อเพิ่มอำนาจการปกครองตนเอง และอำนาจต่อรองของเกษตรกรที่มีต่อทุนผูกขาดในอุตสาหกรรมการเกษตรให้มากขึ้น
อภิสิทธิ์ชนแรงงานและผู้ทรยศชนชั้น
ในขณะที่กรรมาชีพทั่วโลกถูกระบบทุนนิยมกดขี่ขูดรีด ทว่าก็มีบางคนที่ถูกขูดรีดมากกว่าคนอื่น กรรมาชีพบางคนมีชีวิตที่สุขสบายโดยมาจากการขูดรีดคนงานคนอื่น นี่นำไปสู่แนวคิด อภิสิทธิ์ชนแรงงาน (Labour Aristocracy) หรือ ชนชั้นแรงงานอภิสิทธิ์ชน (Working Class Aristocracy) ซึ่งสามารถนำไปใช้ดูได้ทั้งสถานทำงานระดับท้องที่และระดับโลก เพื่อวิเคราะห์โครงสร้างชนชั้นให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นกว่าเก่า
Understanding Thailand
Articles from our Understanding Thailand, ongoing series, which take a look at the deeper background of the Kingdom, examining its culture, history and material conditions. These are primarily for outsiders to gain a better understanding of Thailand.
The Real Face of Thai Feudalism Today
The Real Face of Thai Feudalism Today – TLDR
“The purpose of Jit Phumisak’s book was to expose how the plight of the rural Thai peasant in the 1950’s was a vestige rooted in the old feudal system, laying bare its horrors and its exploitative framework. Jit wrote this book as an antagonistic rebuttal against the revisionist history of the ruling classes taught to most Thai’s at the time (and still today), which typically depicts a utopian agrarian past, rather than the brutal exploitative reality.”
“In the early Thai Marxist tradition of the 1950s Thailand was famously described as a “semi-colonial” state, in reference to the Berney Treaty (1826) and the Bowring Treaty (1855), both of which were signed under coercion. These treaties granted huge concessions to the British, allowing them to ‘all but’ colonise the Kingdom’s ports, essentially monopolising trade, while beginning the shift from a feudal to a capitalist economy. The treaty also gave extraterritoriality to all Britons, exempting them from prosecution under Siamese law, akin to the Unequal Treaty signed by the Qing Dynasty after the opium wars. Indeed, gunboat diplomacy was integral in the Bowering Treaties signing, after the British threatened to send their navy into Bangkok. Siam, however, was able to retain technical sovereignty, hence the term semi-colonial. “
Was Thailand Colonised?
Euro-fascism With Thai Characteristics
Euro-fascism With Thai Characteristics
“In the 1930s, Thailand began a project of mass homogeneity based on western Euro-Fascism. This project was refined by the monarchy in the 1950s, leading to a reactionary consensus lasting a half-century. However, many elements in the recent protest movement, so far, fail to recognise their own deep-seated Euro-fascist tendencies when challenging the contemporary Thai state.”
Thai Imperialism and Colonisation
“The version of imperialism in Thailand can be considered ‘auto-imperialism’— though ‘imperialism’ refers to the expansion of a nation’s borders abroad, ‘auto-imperialism’ (like how ‘auto-cannibalism’ refers to the consumption of one’s own body) is a means of imperialism conducted on endemic populations. Specifically, the capture of populations already within a nation’s borders, who were previously living outside of state control and influence.”
Thai Imperialism and Colonisation
Nationalism & Anti-Statehood In Thailand
Nationalism & Anti-Statehood In Thailand
“Far from Bangkok, in a village deep in the northern hills, sitting with a friend, she tells me frankly: “We are not Thai and we try not to be Thai, “Sometimes I find myself talking to my family in Thai and I think no, try to be Lisu.” She is a member of one of Thailand’s myriads of ethnic minorities, in this case, the Lisu. The Lisu people can be found spread across Thailand’s northern hills deep into northeastern Burma and southern China; they are a stateless people with their own language, culture, religion and practices completely distinct from any of the national states that envelope them.”
“Thaksin Shinawatra defined Thai politics for a generation and forever reshaped it. Somehow, this elite capitalist billionaire became the unquestioned champion for a destitute peasantry. Thaksin’s politics defied left-right categorisations, creating an economic miracle, lifting millions out of poverty while further developing the very same mechanisms of capital that had placed them in said destitution. He was a deeply complex and flawed character, but one that was ultimately a victim of his own success.”
Thaksin
A Blurred History of Insurgency – Patani
A Blurred History of Insurgency – Patani
We spoke to Noor Netusha Nusaybah, a Malaysian Patani historian, about how today’s insurgency is connected and shaped by its post-WWII roots, which are often shrouded in misunderstandings, conflicting or competing narratives and secrecy.
“Historically Patani was a vassal state of Siam and it seems the modern inception of the nationalist movement was during the Second World War. It’s a real challenge to trace the origins of the insurgency and make a linear chronology, so much of this depends on oral history, relying on the memory of those who lived it, so you often have these competing narratives.”
Royalist Realism & Lèse-Majesté
“The Lèse-Majesté law, also known as Article 112 in Thailand, forbids any criticism of the monarchy in the kingdom under punishment of imprisonment. Even those far removed from the machinations of Thai politics are vaguely aware of this law. In an era where basic freedom of speech is held as sacrosanct, this law is globally recognised as being bizarre and archaic, and hardly used for anything other than protecting an already seemingly beloved institution”. This law, however, is not simply used to protect the dignity of the monarch against insult. Lèse-Majesté laws are in reality a relatively small mechanism which is part of a larger systematic structure of censorship, used as means of social coercion to manufacture what we can term royalist realism.”
Royalist Realism & Lèse-Majesté
ว่าด้วยแนวคิดการเลิกนับถือพุทธของคนไทย
หากมองว่าศาสนามีฟังก์ชันมากกว่าเป็นแค่การ “ทำให้คนงมงาย” ซึ่งการหายไปของศาสนาโดยไม่มีอะไรมาแทนที่ จะนำไปสู่สภาวะสุญนิยม (Nihilism) หรือก็คือสภาวะที่เรารู้สึกว่าชีวิตกลวงเปล่าไร้ความหมาย, นำไปสู่ความโดดเดี่ยว, สิ้นหวัง และ ซึมเศร้า
แต่ถึงกระนั้นผู้เขียนเองในปัจจุบันก็ไม่ได้นับถือศาสนา แต่มองว่าการเลิกนับถือศาสนาเก่านั้นเป็น “จุดเริ่มต้น” ในการเดินทางของจิตวิญญาณและแนวคิด มากกว่าจะเป็นจุดสิ้นสุด
To Stop Smog Pollution: Empower the Farmers
During the past two decades, the north of Thailand has been turned into a corn factory farm, pouring toxic smog into the sky. Government, business and environmental groups offer few solutions. The only way to free us from this poison cloud is to empower farmers, to give them more autonomy and bargaining power against monopolies in the agricultural industry.
เราต้องทวงคืนอำนาจชาวนา ถ้าอยากแก้ปัญหาฝุ่นควัน
เป็นเวลากว่า 2 ทศวรรษที่ภาคเหนือของประเทศไทยถูกเปลี่ยนเป็นโรงงานไร่ข้าวโพด จนทำให้เผชิญกับควันพิษที่ถูกปล่อยออกมาท่วมท้องฟ้า ในทางกลับกัน ภาครัฐ ภาคธุรกิจ และองค์กรด้านสิ่งแวดล้อมกลับเสนอทางออกเพียงน้อยนิด หนทางเดียวที่จะแก้ปัญหาหมอกควันนี้ได้ คือการทวงคืนอำนาจของเกษตรกร เพื่อเพิ่มอำนาจการปกครองตนเอง และอำนาจต่อรองของเกษตรกรที่มีต่อทุนผูกขาดในอุตสาหกรรมการเกษตรให้มากขึ้น
มาร์กซิสต์เป็นพวกสิ้นคิด!?
คำถามคือ ทำไมผู้วิเคราะห์ที่เชื่อมโยงปรากฏการณ์ทางสังคมเข้าหาระบบทุนนิยมเพื่อวิจารณ์มันถึงถูกกล่าวหาว่าเป็น “พวกสิ้นคิด” หรือกล่าวให้ถึงที่สุด ทำไมพวกมาร์กซิสต์เป็นพวกสิ้นคิด?
โซตัสตายแล้ว แล้วเราจะทำอย่างไรกันต่อ?
ราควรจะทำอย่างไรต่อหลังจากโซตัสตายแล้ว นอกจากการเฉลิมฉลองต่อความตายของสิ่งที่เป็นเหมือนฐานอำนาจการกดขี่ และ พรากชีวิตผู้คนไปบนความไร้เหตุผลอย่างระบบอาวุโสนิยม ความจำเป็นในการทำความเข้าใจเรื่องดังกล่าวก็ คือ “เด็กในวันนี้ คือ ผู้ใหญ่ในวันหน้า” เราต้องไม่ลืมว่าระบบอาวุโสนิยมนั้นฝังรากลึกในสังคมไทยมาแสนนาน
ทฤษฎีและการปฏิบัติ
ปัญหาเรื่องทฤษฎีและการปฏิบัติเป็นปัญหาที่สำคัญมากในหมู่ฝ่ายซ้าย นักสังคมนิยมจะพยายามทำความเข้าใจสังคมก่อนที่จะลงมือสร้างความเปลี่ยนแปลง ทฤษฎีคือการต่อยอดความเข้าใจว่าสิ่งต่าง ๆ รอบตัวเรามีพลวัตอย่างไร โดยเฉพาะในระดับสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ในทางกลับกัน การปฏิบัติคือการกระทำไม่ว่าจะในรูปแบบใดก็ตามที่สร้างผลกระทบต่อสิ่งรอบข้าง ซึ่งจะอิงมาจากทฤษฎีหรือไม่ก็ได้
เฟมินิสต์เองก็เป็นอนาคิสต์
แนวทางขบวนการเฟมินิสต์ปฏิบัติในสิ่งที่อนาคิสต์ป่าวประกาศ บางคนถึงขั้นกล่าวว่า เฟมินิสต์คือขบวนการที่มีลมหายใจสุดท้ายที่สามารถขานเรียกตนเองว่ากำลังปฏิบัติการแบบอนาคิสต์ได้ เพราะผู้หญิงทุ่มเททำงานให้กับโครงการบางอย่างเป็นการเฉพาะ เช่น คลินิกทำแท้ง หรือศูนย์เด็กเล็ก และสแม้จะดูไม่เกี่ยวข้องกับการเมือง ส่วนใหญ่แล้วพวกเธอไม่ยอมวุ่นอยู่กับการต่อสู้ทางการเมืองที่แบ่งขั้วซ้าย-ขวา และปฏิรูป-ปฏิวัติอย่างไรก็ตาม แต่งานเหล่านี้กลับคุกคามทั้งฝ่ายขวาและฝ่ายซ้าย และประวัติศาสตร์ของเฟมินิสต์ก็กล่าวถึงการที่ข้อเรียกร้องของพวกเธอถูกมองข้าม ถูกใช้ทั้งในกระบวนการกฎหมายจากกลุ่มการเมือง และในทางทฤษฎีจากฝ่ายซ้าย
บทสัมภาษณ์ Dignity Returns : โรงงานของคนงาน โดยคนงาน เพื่อคนงาน
ในบ้านและสถานที่ทำงานของคนงานกว่า 40 ชีวิต ดินแดงคุยกับ มานพ แก้วผกา ซึ่งเป็นหนึ่งในสมาชิกผู้ก่อตั้งโรงงานกลุ่มสมานฉันท์ หรือ Solidarity group ในชื่อแบรนด์ว่า Dignity Returns ซึ่งเกิดจากคนงานหลายคนที่ถูกเลิกจ้างมารวมตัวกัน เพื่อสร้างโรงงานของคนงานเอง ที่ปราศจากการถูกเอารัดเอาเปรียบ
คนไม่ได้แบ่งชนชั้น ชนชั้นต่างหากที่แบ่งคน
คำว่าการเหยียดชนชั้น (classism) มีข้อเสียหลายอย่าง หนึ่งในนั้นคือการเน้นไปที่การดูถูกเหยียดหยามมากกว่าความเสียหายจริง มันก็เป็นเหมือนคำย่อของการกดขี่ทางสังคมนั่นเองและปกปิดความเป็นจริงของระบบทุนนิยมที่คอยข่มเหงและทำให้เกิดการลบภาพชนชั้นนำทางเศรษฐกิจออกไป
แนะนำรัฐสวัสดิการ
เราทุกคนอาจเห็นตรงกันว่า รัฐสวัสดิการยกระดับความเป็นอยู่ของแรงงานให้ดียิ่งขึ้น แต่ก็มีคนไม่น้อยเช่นกันที่แย้งว่า สวัสดิการถูกใช้เป็นสินบนเพื่อเหนี่ยวรั้งแรงงานมิให้ก่อการปฏิวัติที่ใหญ่กว่านั้น หรือกล่าวอย่างง่ายก็คือ สวัสดิการไม่ใช่แนวคิดแบบคอมมิวนิสต์
ทำความเข้าใจเหตุกราดยิงในโรงเรียน
แม้ว่าเหตุกราดยิงสังหารหมู่ที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จังหวัดหนองบัวลำภู จะเพิ่งเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 6 ต.ค. 2565 แต่ทว่ากลับเหมือนถูกลืมเลือนไปจากหน้าสื่อโซเชียลมีเดียอย่างรวดเร็ว เหตุด้วยปริมาณข่าวสารจำนวนมาก ถึงอย่างนั้นผมก็ยังคิดว่าเหตุการณ์กราดยิงนั้นเป็นปรากฏการณ์ทางสังคมที่มีความแปลกประหลาด สะเทือนขวัญและยังคงมีประเด็นที่ไม่ถูกพูดถึงอยู่อีกมาก
มิน ลัต แยะก่าว : ผู้บุกเบิกลัทธิคอมมิวนิสต์อิสรนิยมในพม่า
มิน ลัต แยะก่าวหรือที่รู้จักในนาม “Min Latt Ye Khaung” นักภาษาศาสตร์ชาวพม่า เป็นหนึ่งในนักศึกษาชาวพม่าสามคนแรกที่ได้ไปศึกษาเล่าเรียนที่กรุงปราก (Prague) ในช่วงทศวรรษที่ 1950 เขาเป็นนักเคลื่อนไหวที่ทรงอิทธิพลและเป็นผู้นำนักศึกษาในช่วงปี ค.ศ. 1947-48 กล่าวโดยสรุปคือ มิน ลัต แยะก่าว เป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกแนวคิดคอมมิวนิสต์อิสรนิยมในพม่า ที่ซึ่งฝ่ายซ้ายส่วนใหญ่ได้รับอิทธิพลจากแนวคิดเหมาอิสม์หรือไม่ก็สังคมประชาธิปไตย ด้วยการต่อต้านสิ่งที่เรียกว่าประชาธิปไตยรวมศูนย์และระบบราชการตามแบบมาร์กซิสม์-เลนินนิสม์และเหมาอิสม์ ตลอดจนรัฐบาลเผด็จการอำนาจนิยมของเขา
คำประกาศก่อตั้งโครงการฝ่ายซ้ายแห่งจิตวิญญาณ ตอนที่ 2
โลกเสรีนิยมใหม่ได้ออกสิ่งประดิษฐ์อันเป็นกลไกต่างๆ มากมายเพื่อมาขูดรีดพลังแรงกายแรงใจและควบคุมชีวิตของผู้คน ทำกำไรมหาศาลให้แก่ระบบทุนนิยมด้วยการเปลี่ยนทุกคนให้เป็นแรงงาน หนึ่งในสิ่งประดิษฐ์ที่เปลี่ยนให้ทุกคนเป็นแรงงานคือทุนนิยมของการสื่อสาร หมายถึง เทคโนโลยีโครงข่ายที่ขั้นกลางระหว่างผู้คน
คนรวยต่างหากที่กำลังเผาโลก
งานศึกษาหลายชิ้นชี้ว่า ความเหลื่อมล้ำที่กำลังเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ นั้นเกี่ยวพันกับการล้างผลาญโลกอย่างใกล้ชิด เราไม่อาจกอบกู้โลกไว้ได้หากเราไม่ยอมเผชิญหน้ากับกลุ่มคนรวยที่กำลังพาพวกเราลงเหวสู่หายนะ!
มนุษย์ล่องหน
คุณบริโภคแรงงานที่มองไม่เห็นในขณะเดียวกันแรงงานที่คุณขายออกไป ก็มิอาจมองเห็นได้เช่นกัน พวกเราล้วนแปลกแยกจากสิ่งที่เราผลิตและสิ่งที่เราบริโภค จะเป็นไปได้บ้างไหม ที่เราจะมองทะลุม่านหมอกแห่งความยุ่งเหยิงไปเจอ ”แรงงาน” ที่ถูกซ่อนไว้ได้สักที
The Invisible People
You consume invisible labour but the labour you sell is invisible too. We are detached and alienated from both our production and consumption. How can we begin to see labour through the haze of obfuscation? Who grew my rice? Who killed my chicken? Who made my clothes?
คำประกาศก่อตั้งโครงการฝ่ายซ้ายแห่งจิตวิญญาณ ตอนที่ 1
บทความนี้เป็นแถลงการณ์ก่อตั้งโครงการ Spiritual Leftism พูดถึงที่มาและความสำคัญหรือภาคทฤษฎีของมิติด้านจิตวิญญาณของฝ่ายซ้าย และ Manifesto ของเรา จะนำร่องผ่านพอดแคสต์ในนาม Spiritual Leftism กันก่อน รอติดตามปฏิบัติการอื่นๆ กันได้เลย
พวกมั้กซี้ดมันมีจริยธรรมกันบ้างไหม
ข้อวิจารณ์ที่บอกว่า “พวกมาร์กซิสต์ไม่มีจริยธรรม” อาจฟังดูเป็นเรื่องแปลกหูสำหรับคนไทย เพราะดูเหมือนว่าคนที่จะมาเป็นมาร์กซิสต์นั้น คือ คนที่ให้ความสำคัญเรื่อง “ความเท่าเทียม-ความยุติธรรม-คุณค่าความเป็นคน” มากเป็นพิเศษ ถึงขนาดว่าต้องทุ่มเทมาศึกษาทฤษฎี ทำขบวนการจัดตั้ง ออกไปทำกิจกรรมต่างๆ เพื่อให้สังคมในอุดมคตินั้นเกิดขึ้น ในขณะที่คนที่วางตัวว่า “เป็นกลาง” น่าจะเป็นพวกไม่มีจริยธรรมที่สุดด้วยซ้ำ เพราะพยายามทำตัวลอยเหนือปัญหาต่างๆ
ว่าด้วยแนวคิดการเลิกนับถือพุทธของคนไทย
หากมองว่าศาสนามีฟังก์ชันมากกว่าเป็นแค่การ “ทำให้คนงมงาย” ซึ่งการหายไปของศาสนาโดยไม่มีอะไรมาแทนที่ จะนำไปสู่สภาวะสุญนิยม (Nihilism) หรือก็คือสภาวะที่เรารู้สึกว่าชีวิตกลวงเปล่าไร้ความหมาย, นำไปสู่ความโดดเดี่ยว, สิ้นหวัง และ ซึมเศร้า
แต่ถึงกระนั้นผู้เขียนเองในปัจจุบันก็ไม่ได้นับถือศาสนา แต่มองว่าการเลิกนับถือศาสนาเก่านั้นเป็น “จุดเริ่มต้น” ในการเดินทางของจิตวิญญาณและแนวคิด มากกว่าจะเป็นจุดสิ้นสุด
To Stop Smog Pollution: Empower the Farmers
During the past two decades, the north of Thailand has been turned into a corn factory farm, pouring toxic smog into the sky. Government, business and environmental groups offer few solutions. The only way to free us from this poison cloud is to empower farmers, to give them more autonomy and bargaining power against monopolies in the agricultural industry.
เราต้องทวงคืนอำนาจชาวนา ถ้าอยากแก้ปัญหาฝุ่นควัน
เป็นเวลากว่า 2 ทศวรรษที่ภาคเหนือของประเทศไทยถูกเปลี่ยนเป็นโรงงานไร่ข้าวโพด จนทำให้เผชิญกับควันพิษที่ถูกปล่อยออกมาท่วมท้องฟ้า ในทางกลับกัน ภาครัฐ ภาคธุรกิจ และองค์กรด้านสิ่งแวดล้อมกลับเสนอทางออกเพียงน้อยนิด หนทางเดียวที่จะแก้ปัญหาหมอกควันนี้ได้ คือการทวงคืนอำนาจของเกษตรกร เพื่อเพิ่มอำนาจการปกครองตนเอง และอำนาจต่อรองของเกษตรกรที่มีต่อทุนผูกขาดในอุตสาหกรรมการเกษตรให้มากขึ้น
มาร์กซิสต์เป็นพวกสิ้นคิด!?
คำถามคือ ทำไมผู้วิเคราะห์ที่เชื่อมโยงปรากฏการณ์ทางสังคมเข้าหาระบบทุนนิยมเพื่อวิจารณ์มันถึงถูกกล่าวหาว่าเป็น “พวกสิ้นคิด” หรือกล่าวให้ถึงที่สุด ทำไมพวกมาร์กซิสต์เป็นพวกสิ้นคิด?
โซตัสตายแล้ว แล้วเราจะทำอย่างไรกันต่อ?
ราควรจะทำอย่างไรต่อหลังจากโซตัสตายแล้ว นอกจากการเฉลิมฉลองต่อความตายของสิ่งที่เป็นเหมือนฐานอำนาจการกดขี่ และ พรากชีวิตผู้คนไปบนความไร้เหตุผลอย่างระบบอาวุโสนิยม ความจำเป็นในการทำความเข้าใจเรื่องดังกล่าวก็ คือ “เด็กในวันนี้ คือ ผู้ใหญ่ในวันหน้า” เราต้องไม่ลืมว่าระบบอาวุโสนิยมนั้นฝังรากลึกในสังคมไทยมาแสนนาน
ทฤษฎีและการปฏิบัติ
ปัญหาเรื่องทฤษฎีและการปฏิบัติเป็นปัญหาที่สำคัญมากในหมู่ฝ่ายซ้าย นักสังคมนิยมจะพยายามทำความเข้าใจสังคมก่อนที่จะลงมือสร้างความเปลี่ยนแปลง ทฤษฎีคือการต่อยอดความเข้าใจว่าสิ่งต่าง ๆ รอบตัวเรามีพลวัตอย่างไร โดยเฉพาะในระดับสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ในทางกลับกัน การปฏิบัติคือการกระทำไม่ว่าจะในรูปแบบใดก็ตามที่สร้างผลกระทบต่อสิ่งรอบข้าง ซึ่งจะอิงมาจากทฤษฎีหรือไม่ก็ได้
เฟมินิสต์เองก็เป็นอนาคิสต์
แนวทางขบวนการเฟมินิสต์ปฏิบัติในสิ่งที่อนาคิสต์ป่าวประกาศ บางคนถึงขั้นกล่าวว่า เฟมินิสต์คือขบวนการที่มีลมหายใจสุดท้ายที่สามารถขานเรียกตนเองว่ากำลังปฏิบัติการแบบอนาคิสต์ได้ เพราะผู้หญิงทุ่มเททำงานให้กับโครงการบางอย่างเป็นการเฉพาะ เช่น คลินิกทำแท้ง หรือศูนย์เด็กเล็ก และสแม้จะดูไม่เกี่ยวข้องกับการเมือง ส่วนใหญ่แล้วพวกเธอไม่ยอมวุ่นอยู่กับการต่อสู้ทางการเมืองที่แบ่งขั้วซ้าย-ขวา และปฏิรูป-ปฏิวัติอย่างไรก็ตาม แต่งานเหล่านี้กลับคุกคามทั้งฝ่ายขวาและฝ่ายซ้าย และประวัติศาสตร์ของเฟมินิสต์ก็กล่าวถึงการที่ข้อเรียกร้องของพวกเธอถูกมองข้าม ถูกใช้ทั้งในกระบวนการกฎหมายจากกลุ่มการเมือง และในทางทฤษฎีจากฝ่ายซ้าย
บทสัมภาษณ์ Dignity Returns : โรงงานของคนงาน โดยคนงาน เพื่อคนงาน
ในบ้านและสถานที่ทำงานของคนงานกว่า 40 ชีวิต ดินแดงคุยกับ มานพ แก้วผกา ซึ่งเป็นหนึ่งในสมาชิกผู้ก่อตั้งโรงงานกลุ่มสมานฉันท์ หรือ Solidarity group ในชื่อแบรนด์ว่า Dignity Returns ซึ่งเกิดจากคนงานหลายคนที่ถูกเลิกจ้างมารวมตัวกัน เพื่อสร้างโรงงานของคนงานเอง ที่ปราศจากการถูกเอารัดเอาเปรียบ
คนไม่ได้แบ่งชนชั้น ชนชั้นต่างหากที่แบ่งคน
คำว่าการเหยียดชนชั้น (classism) มีข้อเสียหลายอย่าง หนึ่งในนั้นคือการเน้นไปที่การดูถูกเหยียดหยามมากกว่าความเสียหายจริง มันก็เป็นเหมือนคำย่อของการกดขี่ทางสังคมนั่นเองและปกปิดความเป็นจริงของระบบทุนนิยมที่คอยข่มเหงและทำให้เกิดการลบภาพชนชั้นนำทางเศรษฐกิจออกไป