เราทุกคนคือชนชั้นแรงงาน
ในวันแรงงานสากล 1 พฤษภาคม หรือ International Workers’ Day ที่นิยมเรียกติดปากกันว่าวัน “May Day” เป็นวันที่มีประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนาน เป็นวันแห่งการเฉลิมฉลองของ “ชนชั้นแรงงาน” อาจเรียกได้ว่ามันเป็นวันของพวกเราทุกๆ คนที่เป็นแรงงาน เราอาจจะเกิดคำถามขึ้นมาว่า “ฉันไม่ได้แบกอิฐแบกปูน ฉันทำงานอยู่หน้าคอมพิวเตอร์ ฉันจะเป็นชนชั้นแรงงานได้ยังไง?”
คาร์ล มาร์กซ์ : “ข้าพเจ้าไม่ได้เป็นมาร์กซิสต์”
ไมเคิล ไฮน์ริช กล่าวว่า มาร์กซ์ไม่ได้พยายามสร้าง “ลัทธิมาร์กซ์” ขึ้นมาในฐานะสิ่งที่มุ่งนิยามตัวเองว่าเป็น “ความจริง” แต่มาร์กซ์ปรารถนาจะทำลายความจริงทั้งปวงลงต่างหาก
ว่าด้วยแนวคิดการเลิกนับถือพุทธของคนไทย
หากมองว่าศาสนามีฟังก์ชันมากกว่าเป็นแค่การ “ทำให้คนงมงาย” ซึ่งการหายไปของศาสนาโดยไม่มีอะไรมาแทนที่ จะนำไปสู่สภาวะสุญนิยม (Nihilism) หรือก็คือสภาวะที่เรารู้สึกว่าชีวิตกลวงเปล่าไร้ความหมาย, นำไปสู่ความโดดเดี่ยว, สิ้นหวัง และ ซึมเศร้า
แต่ถึงกระนั้นผู้เขียนเองในปัจจุบันก็ไม่ได้นับถือศาสนา แต่มองว่าการเลิกนับถือศาสนาเก่านั้นเป็น “จุดเริ่มต้น” ในการเดินทางของจิตวิญญาณและแนวคิด มากกว่าจะเป็นจุดสิ้นสุด
เราต้องทวงคืนอำนาจชาวนา ถ้าอยากแก้ปัญหาฝุ่นควัน
เป็นเวลากว่า 2 ทศวรรษที่ภาคเหนือของประเทศไทยถูกเปลี่ยนเป็นโรงงานไร่ข้าวโพด จนทำให้เผชิญกับควันพิษที่ถูกปล่อยออกมาท่วมท้องฟ้า ในทางกลับกัน ภาครัฐ ภาคธุรกิจ และองค์กรด้านสิ่งแวดล้อมกลับเสนอทางออกเพียงน้อยนิด หนทางเดียวที่จะแก้ปัญหาหมอกควันนี้ได้ คือการทวงคืนอำนาจของเกษตรกร เพื่อเพิ่มอำนาจการปกครองตนเอง และอำนาจต่อรองของเกษตรกรที่มีต่อทุนผูกขาดในอุตสาหกรรมการเกษตรให้มากขึ้น
มาร์กซิสต์เป็นพวกสิ้นคิด!?
คำถามคือ ทำไมผู้วิเคราะห์ที่เชื่อมโยงปรากฏการณ์ทางสังคมเข้าหาระบบทุนนิยมเพื่อวิจารณ์มันถึงถูกกล่าวหาว่าเป็น “พวกสิ้นคิด” หรือกล่าวให้ถึงที่สุด ทำไมพวกมาร์กซิสต์เป็นพวกสิ้นคิด?
โซตัสตายแล้ว แล้วเราจะทำอย่างไรกันต่อ?
ราควรจะทำอย่างไรต่อหลังจากโซตัสตายแล้ว นอกจากการเฉลิมฉลองต่อความตายของสิ่งที่เป็นเหมือนฐานอำนาจการกดขี่ และ พรากชีวิตผู้คนไปบนความไร้เหตุผลอย่างระบบอาวุโสนิยม ความจำเป็นในการทำความเข้าใจเรื่องดังกล่าวก็ คือ “เด็กในวันนี้ คือ ผู้ใหญ่ในวันหน้า” เราต้องไม่ลืมว่าระบบอาวุโสนิยมนั้นฝังรากลึกในสังคมไทยมาแสนนาน
To Stop Smog Pollution: Empower the Farmers
During the past two decades, the north of Thailand has been turned into a corn factory farm, pouring toxic smog into the sky. Government, business and environmental groups offer few solutions. The only way to free us from this poison cloud is to empower farmers, to give them more autonomy and bargaining power against monopolies in the agricultural industry.
The Invisible People
You consume invisible labour but the labour you sell is invisible too. We are detached and alienated from both our production and consumption. How can we begin to see labour through the haze of obfuscation? Who grew my rice? Who killed my chicken? Who made my clothes?
Periphery, Core & Reconciliation
Here, we sit on the event horizon between core and periphery, if there is anywhere it can be reconciled, surely it must be here. Not just Thailand, but other regions that fall into the same global economic bracket of the middle-income trap. Can there be any interaction between the periphery and the core?
[TH] พอดคาสต์ พูดคุยไปเรื่อยผ่านมุมมองฝ่ายซ้าย มีจุดออกตัวที่หลากหลายไม่จำกัดหัวข้อ
[EN] Discussions and examinations of Thailand and the surrounding region from a radical perspective.
บทสัมภาษณ์ Dignity Returns : โรงงานของคนงาน โดยคนงาน เพื่อคนงาน
ในบ้านและสถานที่ทำงานของคนงานกว่า 40 ชีวิต ดินแดงคุยกับ มานพ แก้วผกา ซึ่งเป็นหนึ่งในสมาชิกผู้ก่อตั้งโรงงานกลุ่มสมานฉันท์ หรือ Solidarity group ในชื่อแบรนด์ว่า Dignity Returns ซึ่งเกิดจากคนงานหลายคนที่ถูกเลิกจ้างมารวมตัวกัน เพื่อสร้างโรงงานของคนงานเอง ที่ปราศจากการถูกเอารัดเอาเปรียบ
คนไม่ได้แบ่งชนชั้น ชนชั้นต่างหากที่แบ่งคน
คำว่าการเหยียดชนชั้น (classism) มีข้อเสียหลายอย่าง หนึ่งในนั้นคือการเน้นไปที่การดูถูกเหยียดหยามมากกว่าความเสียหายจริง มันก็เป็นเหมือนคำย่อของการกดขี่ทางสังคมนั่นเองและปกปิดความเป็นจริงของระบบทุนนิยมที่คอยข่มเหงและทำให้เกิดการลบภาพชนชั้นนำทางเศรษฐกิจออกไป
แนะนำรัฐสวัสดิการ
เราทุกคนอาจเห็นตรงกันว่า รัฐสวัสดิการยกระดับความเป็นอยู่ของแรงงานให้ดียิ่งขึ้น แต่ก็มีคนไม่น้อยเช่นกันที่แย้งว่า สวัสดิการถูกใช้เป็นสินบนเพื่อเหนี่ยวรั้งแรงงานมิให้ก่อการปฏิวัติที่ใหญ่กว่านั้น หรือกล่าวอย่างง่ายก็คือ สวัสดิการไม่ใช่แนวคิดแบบคอมมิวนิสต์
ทำความเข้าใจเหตุกราดยิงในโรงเรียน
แม้ว่าเหตุกราดยิงสังหารหมู่ที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จังหวัดหนองบัวลำภู จะเพิ่งเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 6 ต.ค. 2565 แต่ทว่ากลับเหมือนถูกลืมเลือนไปจากหน้าสื่อโซเชียลมีเดียอย่างรวดเร็ว เหตุด้วยปริมาณข่าวสารจำนวนมาก ถึงอย่างนั้นผมก็ยังคิดว่าเหตุการณ์กราดยิงนั้นเป็นปรากฏการณ์ทางสังคมที่มีความแปลกประหลาด สะเทือนขวัญและยังคงมีประเด็นที่ไม่ถูกพูดถึงอยู่อีกมาก
มิน ลัต แยะก่าว : ผู้บุกเบิกลัทธิคอมมิวนิสต์อิสรนิยมในพม่า
มิน ลัต แยะก่าวหรือที่รู้จักในนาม “Min Latt Ye Khaung” นักภาษาศาสตร์ชาวพม่า เป็นหนึ่งในนักศึกษาชาวพม่าสามคนแรกที่ได้ไปศึกษาเล่าเรียนที่กรุงปราก (Prague) ในช่วงทศวรรษที่ 1950 เขาเป็นนักเคลื่อนไหวที่ทรงอิทธิพลและเป็นผู้นำนักศึกษาในช่วงปี ค.ศ. 1947-48 กล่าวโดยสรุปคือ มิน ลัต แยะก่าว เป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกแนวคิดคอมมิวนิสต์อิสรนิยมในพม่า ที่ซึ่งฝ่ายซ้ายส่วนใหญ่ได้รับอิทธิพลจากแนวคิดเหมาอิสม์หรือไม่ก็สังคมประชาธิปไตย ด้วยการต่อต้านสิ่งที่เรียกว่าประชาธิปไตยรวมศูนย์และระบบราชการตามแบบมาร์กซิสม์-เลนินนิสม์และเหมาอิสม์ ตลอดจนรัฐบาลเผด็จการอำนาจนิยมของเขา
คำประกาศก่อตั้งโครงการฝ่ายซ้ายแห่งจิตวิญญาณ ตอนที่ 2
โลกเสรีนิยมใหม่ได้ออกสิ่งประดิษฐ์อันเป็นกลไกต่างๆ มากมายเพื่อมาขูดรีดพลังแรงกายแรงใจและควบคุมชีวิตของผู้คน ทำกำไรมหาศาลให้แก่ระบบทุนนิยมด้วยการเปลี่ยนทุกคนให้เป็นแรงงาน หนึ่งในสิ่งประดิษฐ์ที่เปลี่ยนให้ทุกคนเป็นแรงงานคือทุนนิยมของการสื่อสาร หมายถึง เทคโนโลยีโครงข่ายที่ขั้นกลางระหว่างผู้คน
คนรวยต่างหากที่กำลังเผาโลก
งานศึกษาหลายชิ้นชี้ว่า ความเหลื่อมล้ำที่กำลังเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ นั้นเกี่ยวพันกับการล้างผลาญโลกอย่างใกล้ชิด เราไม่อาจกอบกู้โลกไว้ได้หากเราไม่ยอมเผชิญหน้ากับกลุ่มคนรวยที่กำลังพาพวกเราลงเหวสู่หายนะ!
มนุษย์ล่องหน
คุณบริโภคแรงงานที่มองไม่เห็นในขณะเดียวกันแรงงานที่คุณขายออกไป ก็มิอาจมองเห็นได้เช่นกัน พวกเราล้วนแปลกแยกจากสิ่งที่เราผลิตและสิ่งที่เราบริโภค จะเป็นไปได้บ้างไหม ที่เราจะมองทะลุม่านหมอกแห่งความยุ่งเหยิงไปเจอ ”แรงงาน” ที่ถูกซ่อนไว้ได้สักที
The Invisible People
You consume invisible labour but the labour you sell is invisible too. We are detached and alienated from both our production and consumption. How can we begin to see labour through the haze of obfuscation? Who grew my rice? Who killed my chicken? Who made my clothes?
คำประกาศก่อตั้งโครงการฝ่ายซ้ายแห่งจิตวิญญาณ ตอนที่ 1
บทความนี้เป็นแถลงการณ์ก่อตั้งโครงการ Spiritual Leftism พูดถึงที่มาและความสำคัญหรือภาคทฤษฎีของมิติด้านจิตวิญญาณของฝ่ายซ้าย และ Manifesto ของเรา จะนำร่องผ่านพอดแคสต์ในนาม Spiritual Leftism กันก่อน รอติดตามปฏิบัติการอื่นๆ กันได้เลย
พวกมั้กซี้ดมันมีจริยธรรมกันบ้างไหม
ข้อวิจารณ์ที่บอกว่า “พวกมาร์กซิสต์ไม่มีจริยธรรม” อาจฟังดูเป็นเรื่องแปลกหูสำหรับคนไทย เพราะดูเหมือนว่าคนที่จะมาเป็นมาร์กซิสต์นั้น คือ คนที่ให้ความสำคัญเรื่อง “ความเท่าเทียม-ความยุติธรรม-คุณค่าความเป็นคน” มากเป็นพิเศษ ถึงขนาดว่าต้องทุ่มเทมาศึกษาทฤษฎี ทำขบวนการจัดตั้ง ออกไปทำกิจกรรมต่างๆ เพื่อให้สังคมในอุดมคตินั้นเกิดขึ้น ในขณะที่คนที่วางตัวว่า “เป็นกลาง” น่าจะเป็นพวกไม่มีจริยธรรมที่สุดด้วยซ้ำ เพราะพยายามทำตัวลอยเหนือปัญหาต่างๆ
อภิสิทธิ์ชนแรงงานและผู้ทรยศชนชั้น
ในขณะที่กรรมาชีพทั่วโลกถูกระบบทุนนิยมกดขี่ขูดรีด ทว่าก็มีบางคนที่ถูกขูดรีดมากกว่าคนอื่น กรรมาชีพบางคนมีชีวิตที่สุขสบายโดยมาจากการขูดรีดคนงานคนอื่น นี่นำไปสู่แนวคิด อภิสิทธิ์ชนแรงงาน (Labour Aristocracy) หรือ ชนชั้นแรงงานอภิสิทธิ์ชน (Working Class Aristocracy) ซึ่งสามารถนำไปใช้ดูได้ทั้งสถานทำงานระดับท้องที่และระดับโลก เพื่อวิเคราะห์โครงสร้างชนชั้นให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นกว่าเก่า
จับม็อบก็ไม่ใช่ รอเลือกตั้งก็ไม่โดน เราควรทำยังไงกันดี?
ในปัจจุบันฝ่ายมวลชนฝั่งประชาธิปไตย มีความขัดแย้งกันจนเป็นปรากฏการณ์กึ่งด่า กึ่งดีเบท กันในโลกออนไลน์ในประเด็นที่ว่า “อะไรเป็นสิ่งที่เราควรจะทำในตอนนี้?” สืบเนื่องมาจากกระแสการทำม็อบที่ซบเซาลง แม้จะจัดการเดินขบวน ตั้งเวที ชูป้าย ศิลปะแสดงสดหรือ performance arts ฯลฯ แต่ผลที่ตามมา เหล่าแกนนำกลับโดนจับ มีคดีติดตัวกันมากมาย ทางคฝ. เองก็ยังสามารถเบิกงบประมาณมาปราบม็อบได้ตลอดทั้งปีไม่มีหมด สามารถสลับทั้งตำรวจและทหารมาปราบปรามได้ เหตุการณ์นี้พิสูจน์แล้วว่าม็อบที่ไม่มีเส้น เหมือน ม็อบพันธมิตร กปปส. ไม่มีกองทัพ ไม่มีกลไกรัฐ ไม่มีวังหนุนหลัง ชุมนุมให้ตายยังไงก็โค่นรัฐบาลไม่ได้ แถมโดนสลายได้ง่ายเหมือนแกะถุงขนมอีก
คำถามของป้าข้างบ้าน
ปรากฏการณ์ “ป้าข้างบ้าน” จึงไม่ได้มีสาเหตุเริ่มต้นมาจากตัวของ “มนุษย์” แต่เป็นปัญหาที่เริ่มมาจาก “ยุคสมัย” หรืออีกนัยหนึ่ง สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ใช่ “นิสัย” ของ “ป้าข้างบ้าน” หากทว่าเป็น “สันดาน” ของ “ระบบทุนนิยม” ถ้าจะว่ากันแรง ๆ แล้ว ในความเป็นจริง “ป้าข้างบ้าน” ไม่ได้เป็นคนที่มี “ความเสือก” มากไปกว่ามนุษย์คนอื่น ๆ ในสังคม แต่จริง ๆ แล้วสิ่งที่ “เสือก” กับตัวเราคือ “ระบบทุนนิยม” ต่างหาก
เจมส์ คอนนอลลี: ราชวงศ์อังกฤษคือตัวอย่างของการหมิ่นหยามประชาธิปไตย
ราชวงศ์อังกฤษคือสิ่งตกค้างของทรราชย์ เป็นสิ่งย้ำเตือนอันดีเยี่ยมให้นึกถึงสังคมลำดับชั้นและการปล้นชิง อย่างที่ เจมส์ คอนนอลลี (James Connolly) นักสังคมนิยมชาวไอริช ได้เขียนไว้ในปี 1911 ว่า เหล่าราชวงศ์มีอยู่เพื่อบรรดาผู้กดขี่ในสังคม อาทิ นายทุนและเจ้าที่ดิน ไม่ได้มีอยู่เพื่อชนชั้นแรงงาน
“ถึงสหายแรงงานทั้งผอง…”
Periphery, Core & Reconciliation
Here, we sit on the event horizon between core and periphery, if there is anywhere it can be reconciled, surely it must be here. Not just Thailand, but other regions that fall into the same global economic bracket of the middle-income trap. Can there be any interaction between the periphery and the core?
A Call For Spiritual Leftism
Spirituality provided us answers to these questions on suffering, which in a sense eased it. We are still suffering, the grounds on which we lay our pain are largely claimed by science and doctrinal organised religion– more often than not organised around the capital and capitalist state. Scientists tell us our bodies are sick, or our minds are mentally ill. While the monks tell us to devote ourselves to doctrine. Indeed, scientists follow a (supposedly secular) doctrine of their own.
Capitalocene – การค่อย ๆ ล่มสลายลงของสิ่งแวดล้อม
ระบบทุนนิยมค่อย ๆ พรากชีวิตออกไปจากโลก มหาสมุทร และป่าเขา เรากำลังเผชิญกับภูมิประเทศรกร้างว่างเปล่าที่ไร้ซึ่งชีวิต โลกกำลังล่มสลายลงอย่างช้า ๆ จนเราแทบไม่ทันสังเกต แต่เมื่อคุณตระหนักถึงสภาวะเส้นฐานขยับแล้ว ก็ยากที่จะมองผืนป่าในแบบเดิมได้อีก มันคือความรู้สึกของการไม่ขยับเขยื้อนและ *ความว่างเปล่า* แบบที่เราสัมผัสได้ซึ่งกำลังคลืบคลานเข้ามาหาเราอยู่